Centrum Kontroli i Prewencji Chorób CDC w Stanach Zjednoczonych ujawnił ostatnio, że obecnie 1 na 68 dzieci, ma diagnozę spectrum autyzmu. 

Stanowi to wzrost o 30 procent w częstości występowania w ciągu ostatnich dwóch lat.  Tempo przyrostu diagnoz  zaburzeń spektrum autyzmu  spowodowało, że naukowcy są bardziej zdeterminowani  niż kiedykolwiek by odkryć dokładną przyczynę tej choroby. Dr  John Cannell już w 2008 roku w czasopiśmie „Hipotezy Medyczne” (1) zasugerował, że niedobory witaminy D mogą się przyczyniać się do zwiększonej częstości występowania ASD.  Dr J. Cannell jest założycielem i dyrektorem  wykonawczym  „Rady witaminy D”, organizacji non-profit poświęconej podnoszeniu świadomości na temat znaczenia witaminy D.

W publikacji zatytułowanej " Autyzm i witamina D " Dr J. Cannell wyjaśnia niektóre czynniki mogące przyczyniać się do etiologii autyzmu, skupiając się na roli witaminy D.

Nasilenie epidemii autyzmu rozpoczęło się w tym  samym czasie gdy  AMA ( American Medical Association ) i AAP ( Amerykańska Akademia Pediatrii) rozpoczęły rekomendowanie używania  filtrów przeciwsłonecznych i ograniczanie przebywania w pełnym słońcu. Wg. Dr J. Cannell  unikanie słońca jest czynnikiem ryzyka  autyzmu. Zmniejszenie ekspozycji na słońce może doprowadzać do niedoboru witaminy D.

Witaminą D nazywa się grupę steroidów rozpuszczalnych w tłuszczach, z których największą aktywnością biologiczną cechuje się kalcytriol. Niedobór witaminy D jest jedną z wielu teorii wyjaśniającym  przyczyny autyzmu.  Aktywne metabolity witaminy D w tym kalcytriol biorą udział w mineralizacji kości, zjawiskach odpornościowych oraz różnicowaniu komórek. Jak wszystkie hormony steroidowe,  kalcytriol włącza i wyłącza geny. Kalcytriol bezpośrednio reguluje  pięć procent aktywnego genomu ludzkiego i obniża wytwarzanie cytokin zapalnych w mózgu, w tym  tych, które są powiązane z autyzmem.  Ciekawa jest korelacja płci i witaminy D. Dr J. Cannell wyjaśnia, że estrogen i testosteron  wydają się mieć zaskakująco różny wpływ na metabolizm witaminy D. Związane jest to z faktem, że estrogen stymuluje gen hydroksylazę tryptofanową, zwiększając w ten sposób centralnie poziom  serotoniny podczas rozwoju. Testosteron nie wywołuje podobnego efektu. Co może wyjaśniać częstsze występowanie spektrum autyzmu u chłopców.

Badania na zwierzętach, u których występował poważny niedobór witaminy D podczas ciąży wykazywały dysregulację kilkunastu białek biorących udział w rozwoju mózgu,  prowadząc  u szczurów do zwiększonej wielkość mózgu oraz powiększonych komór, zaburzenia podobne do tych opisywanych w dzieci autystycznych. Dzieci z zespołem Williams’a, u których stwierdzano  znacznie podwyższone poziomy kalcytriolu we wczesnym dzieciństwie,  są przeciwieństwem autyzmem. U dzieci z niedoborem witaminy D  i objawami krzywicy opisywane są niektóre cechy autystyczne, które najwyraźniej zanikają po suplementacji  dużymi dawkami witaminy D. Niewątpliwie dieta przeciwzapalna, bogata w omega 3 i witaminę D w czasie ciąży zmniejsza objawy autystyczne u potomstwa. Wybiórcze jedzenie tak charakterystyczne dla dzieci autystycznych może być powodem wielu niedoborów w tym między innymi  witaminy D (3).   Autyzm występuje częściej w obszarach upośledzenia penetracji UVB czyli w krajach północnych naszej półkuli, w obszarach miejskich jak również w obszarach o dużym zanieczyszczeniu powietrza i  obszarach o wysokich opadach. Autyzm występuje częściej u osób ciemnoskórych. Poważny niedobory witaminy D u matek ciemnoskórych jest bardzo powszechny. Rozkład Gaussa dystrybucji enzymu, który aktywuje kalcitriol neuronowy w połączeniu z powszechną ciążową i / lub wczesnym dzieciństwie niedoborem witaminy D może być jednym  wyjaśnień  epidemiologii autyzmu.  

Badania przeprowadzone przez Interactive Autism Network wiążący społeczności autystyczne z badaczami pokazuje, że u dzieci urodzonych  w listopadzie, grudniu i styczniu kiedy ekspozycja słoneczna jest obniżona  częściej diagnozowane jest spectrum autyzmu.

Aktualne dane dotyczące suplementacji witaminą D wskazują na potrzebę stosowania wyższych dawek w celu uzyskania lepszej skuteczności działania oraz na bezpieczeństwo suplementacji kalcytriolem w dawkach nawet do 10 000 IU dziennie. Bezpieczeństwo, pozytywny odbiór suplementacji diety witaminami przez pacjentów i niski koszt kalcytriolu dają nadzieję na zmniejszenie obciążenia społeczeństw chorobami OUN. (2)

Suplementacja witaminą D powinna być ustalana z pediatrą. 

1. Cannell J.J.; Autism and vitamin D; Med Hypotheses. 2008;70(4):750-9.

2. Rola witaminy D w chorobach ośrodkowego układu nerwowego; Jan K. Nowak ; Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2012; 7, 2: 85–96

3. Keown K, Bothwell J, Jain S; Nutritional implications of selective eating in a child with autism spectrum disorder; BMJ Case Rep. 2014 Mar 20; 2014.